DNS Nedir? Ne İşe Yarar?

DNS 256 karakter potansiyeline ulaşabilecek Host adlarını IP’ye çeviren sistemlerdir. ‘’Domain Name System’’in kısaltmasıdır. Türkçe dilindeki karşılığıysa Alan isimlendirme sistemi olarak bilinir.

DNS 256 karakter potansiyeline ulaşabilecek Host adlarını IP’ye çeviren sistemlerdir. ‘’Domain Name
System’’in kısaltmasıdır. Türkçe dilindeki karşılığıysa Alan isimlendirme sistemi olarak bilinmektedir.
Günümüzde internet rehberi olarak bilinir. Kolay hatırlanan isimleri IP adreslerine çevirmektedir. Bu
yazımızda sizlere DNS Nedir? ve DNS ne işe yarar? Sorularının cevaplarını sizlerle paylaşacağız,
yazımızın ilerleyen bölümlerinde DNS ile alakalı kafanızdaki soru işaretlerini gidermiş olacağız.
Host adı tam anlamıyla tamamlanmış olarak bilinmektedir. Bilgisayarların ismi ve bilgisayarların yer
aldığı internet Domainini göstermektedir. DNS adı verilen cihazların isminin IP adreslerini deşifre
ederek cihazların internet üstünden Host adları ile iletişim kurmalarına imkân verir.

DNS Kullanımının Temel Amaçları Nelerdir?
DNS’in kullanım amaçları oldukça kolay anlaşılabilmektedir. Kullanılabilen makine alan adlarıyla
makine IP adresleri arasında çift yönlü dönüşüm sağlamaktadır. IP adreslerinin günlük rutin
kullanımlarını ve hatırlanmasını fazla pratik olmadığından dolayı domain adlandırma sistemleri
kullanılmaktadır.
Temel amacı ise ağlar üzerinden gelmiş olan alan adı ve IP numaraları ile alakalı sorgulamalara cevap
verir. Bu amaç doğrultusunda yaygın bir biçimde ‘’Berkeley Internet Name Domain(BIND)’’ yazılımı
tercih edilir. Herhangi bir internet sitesine ulaşmak için, DNS yapısal özelliklerinden ötürü hangi
sitenin nerede olduğunu hangi IP adresinin hangi PC’ye ait olduğu kolaylıkla bulunur ve istenilen
noktaya erişilebilir.

DNS Dosyaları İçerisinde Kullanılan Anahtar Kelimeler
1. Cache: Cache dosyasını ifade etmektedir.
2. Directory: Bahsedilen dosyaların bulunacağı bilgiler burada sıralanır.
3. Primary: Ana Sunucu (Primary Name Server) adı burada verilmektedir. Alana ait olan temel
bilgileri burada bulabilirsiniz ve program ilk kez aramaya bu sunucu içerisinde başlar.
4. Forwarders: Ana sunucuda yer alan makinelerin bulunamaması durumunda burada
bahsedilen sunucuda araştırmalar yapılır.
5. Refresh: Ayarlamaların yapıldığı dosyaların kendini güncelleme süresini belirtmektedir.
6. Serial: Seri numaraları burada yer alır ve bu numaraların dosyalarda yapılan her değişim
sonrası bir defa artırılması gerekiyor.
7. Name: Cihaz ismini ifade eder.
8. Retry: Burada aramaların ne kadar süre içerisinde yeniden deneneceği ifade edilir.
9. Expire: Ne kadar süreden sonra aramaların sonlandırılacağı burada ifade edilir.
10. TTL: Belirliten süre içerisinde Cache tutabileceğini ifade etmektedir.
11. Data: IP numarasını ifade eder.

DNS Nasıl Çalıştırılır?
DNS sistemleri isim Serverları ve çözümleyicilerden oluşmaktadır. İsim sunucuları olarak düzenlenmiş
olan PC’ler Host adlarına karşılık olarak gelen IP adres bilgilerini tutmaktadırlar. Çözümleyiciler DNS
istemcilerden ibarettir. DNS istemciler ile DNS Server ya da sunucu adresleri kolaylıkla saptanabilir.
Herhangi bir DNS istemci bir bilgisayarın ismine karşılık olarak IP adreslerini bulmak istediği vakit isim
sunucuya başvurmaktadır. ‘’Name Server’’ yani isim sunucu, diğer adıyla DNS sunucu kendi veri
tabanı içerisinde belirtilen bir isim var ise, bu isme karşılık gelen IP adreslerini istemcilere
göndermektedir. DNS veri tabanına girilen kayıtlar manuel işlemle yapılmalıdır.

İnternet adresleri bu sistemler üzerinde öncelikle ülkelere göre ayrılır ve adreslerin sonunda yer alan
tr, de, uk tarzı ifadeler adreslerin bulundukları ülkeleri göstermektedir. ABD adreslerinde herhangi bir
ülke takısı yer almaz, bunun sebebi DNS ve bu tarz uygulamaların kurucusunun ABD olmasıdır.
İnternet adreslerinin ülkelere göre sınıflandırılması işlemi sonrasında com, edu, gov gibi uzantılar alt
bölümlere ayrılmaktadır. Bu ifadelerin her biri DNS üzerinde, üst düzeydeki domainlere karşı gelen
ifadelerdir.

• Üst düzey domainler aşağıda sıralanmıştır;
• Com: ticari kurumların kullandığı ifadedir.
• Org: ticari olmayan ve hükümetlere bağlı ve ya bağlı olmayan kurumları temsil eder.
• Edu: Eğitim kurumlarının kullandığı ve eğitim kurumlarını ifade eden uzantıdır.
• Net: İnternet eksenli işler yapan firmaları temsil eden uzantıdır.
• Gov: Hükümetlere bağlı olan kurumların kullandığı uzantıdır.
• Mil: Askeri kurumların tercih ettiği uzantıdır.
• Num: telefon numarası ve Dataların bulunabileceği yerleri işaret eder.
• Arpa: Ters DNS sorgulaması yapabileceğiniz yerleri işaret eder.

Alan adları, ağaç yapıları denilen ve belirli kurallar dâhilinde organize olan bir yapıda kullanılır. ABD
harici, internete bağlı olan bütün ülkelerdeki adresler, ülkelerin ISO3166 ülke kodları ile biter.
Ülkemizdeki bütün alt alan adreslerinin sonunda ‘’.tr’’ bulunur.

DNS Kayıt Tipleri ve Zone Dosyaları
DNS için gerekli dosya tipleri aşağıdakiler gibidir;

• Named.boot: DNS çalıştığı andan itibaren program tarafından okunan ilk dosyalardır.
• Named.local: Bu dosya ‘’loopback’’ adı verilen makinelerin kendisine gösterilen adresin
• çözümlenmesi için kullanılan dosya türüdür.
• Named.ca: En üst düzeyde olan ve ‘’root server’’ adı verilen makinelerin adreslerini içeren
• dosya tipidir.
• Namöed.hosts: Bu dosya tipi DNS çalıştıran bir alanda yer alan cihazların adreslerinin yazılmış
• olduğu, alanlarınızda çalışan bütün bilgisayarların adreslerinin yer aldığı dosya türüdür.
• Named.reverse: Yukarıda açıklanan ‘’named.hosts’’ doyasının içerdiği IP adreslerini cihazların
• adına çevirmek için kullanılan ve yapısal olarak named.local dosyasına benzemektedir.

DNS Tarihçesi
1984 yılından önce DNS adında herhangi bir sistem, sunucu ya da terim yoktu. 1984 yılına kadar isim-
IP çözümlemeleri HOSTS isminde bir çeşit metin dosyaları üzerinden sağlanıyordu. İnternette yer alan
PC’lerin adları ve IP adresleri bu dosyaya manuel olarak kaydediliyordu. İnternette yer alan PC’lerin
farklı bir değişle PC ile iletişim kurmak istediğinde bu dosyayı inceliyor ve dosyada o bilgisayarların
kayıtları bulunuyorsa IP adreslerini alıyor ve iletişime geçiliyordu. Bahsedilen sistemlerin iyi bir
biçimde işleyebilmesi için HOSTS dosyası içeriğinde sürekli olarak güncel olması gerekirdi. Bu
durumun sağlanması için dosyanın orijinalinin gizlendiği ABD’deki Stanford Üniversitesine belli
zamanlarda bağlanıp kopyalama işlemleri yapılıyordu.
Fakat internette yer alan PC’lerin sayıları artınca hem bu dosyaların büyüklüğü oldukça yüksek
boyutlara ulaştı hem de internette yer alan bilgisayarların dosyayı kopyalamak için yaptıkları
bağlantılar Stanford’da yer alan PC’leri kilitledi. Sadece bir HOSTS dosyası kullanmanın diğer
dezavantajlarından biri de; tüm PC’ler aynı ölçüde yer aldığından PC adlarının internet üzerinde eşinin
olmamasını sağlamak için araştırma yapılması gerekiyordu.

Bu tarz sorunlar yüzünden internet ve yetkili organlar 1984 yılına girilirken DNS icat ettiler. DNS PC
veri tabanlarını dağıtılmış bir yapıya yönlendiriyor ve bilgisayarlar arasında hiyerarşik bir yapı
kurulmasını sağlamaktaydı. PC’ler bulunduğu yerlere ait oldukları kurumlara göre sınıflandırılıyordu.
Örnek olarak ülkemizdeki PC’lerin listesi (.tr domaini) ülkemizden sorumlu olan bir DNS sunucu
makinesi tutmaktaydı. Böylelikle internet ortamında yer alan tüm PC’lerin bilgisinin tek bir yerde
tutulma zorunluluğu kalmamıştı.

Yaygın Olan DNS Sunucu Yazılımları
Yukarıda anlatıldığı gibi en yaygın olan DNS Sunucu yazılımları BIND, Sonraki zamanlarda Microsoft
DNS servisi, Power DNS gibi farklı platform ve niteliklerde yazılımlar mevcuttu. İşlemiş olduğu veri
miktarı mukayese edildiğinde oldukça az kaynak tüketimi gerçekleştirdikleri aşikârdı. Böylelikle eski
ve düşük CPU gücüne sahip olan ilkel sunucularda bile binlerce DNS Zone yayın yapma potansiyel
vardır. Detaylı olarak karşılaştırmalar ile alakalı DNS Sunucu Yazılımları bağlantılarına göz atabilirsiniz.

DNS Neden Değiştirilir?
Sunucu değişiklikleri, internet sitenizin IP adresini değiştirmek ve dağınık bir hizmet kullanımı yapmak
istiyorsanız, bunu DNS kayıtları üzerinden halledebilirsiniz.

Hız ve Güvelik İçin DNS Değişimi
Web sayfanızın DNS kayıtlarının anonsu, erişilebilirliğini ve hızı ciddi manada arttırır. Bunun dışında
Cloudlare gibi kullanabileceğiniz hizmetler ile olası saldırı ve performans eksikliklerini hissetmezsiniz.

Demircode ® olarak sunduğumuz Marka, kurum adı ve slogan hizmetleri için tıklayabilirsiniz.